ذكر
المكاتب يؤدي
بعض كتابته
18- Mukatebe
Bedelinden Bir Kısmını Ödemiş Olan Kölenin Durumu
أخبرنا
سليمان بن
سليم البلخي
قال أنا النضر
قال أنا هشام
وأخبرنا عبيد
الله بن سعيد
قال ثنا هشام
قال ثنا أبي
عن يحيى بن
أبي كثير عن
عكرمة عن عبد
الله بن عباس
أن رسول الله
صلى الله عليه
وسلم قال يؤدي
المكاتب بقدر
ما عتق منه
دية الحر
وبقدر ما رق
منه دية العبد
[-: 5000 :-] Abdullah
b. Abbas'ın bildirdiğine göre Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) :
"Mukatebeli köle,
anlaşma bedelinden ödediği miktar oranınca hür diyeti, kalan miktar oranınca da
köle diyeti öder" buyurdu.
5001, 5002, 6357,
6983, 6984, 6985, 6986, 6987 ile 7226. hadislerde tekrar gelecektir. - Tuhfe:
6242.
Diğer tahric: Ebu
Davud (4581, 4582), Tirmizi (1259) ve Ahmed, Müsned (1944)
أخبرنا عبيد
الله بن فضالة
النسائي قال
ثنا محمد بن
المبارك قال
ثنا معاوية عن
يحيى بن أبي
كثير عن عكرمة
عن بن عباس أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قضى في
المكاتب أن
يؤدي بقدر ما عتق
منه دية الحر
[-: 5001 :-] Abdullah
b. Abbas'ın bildirdiğine göre Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)
mukatebeli kölenin, anlaşma bedelinden ödediği miktar oranınca hür diyeti
ödemesine hükmetmiştir.
Tuhfe: 6242.
ذكر
الاختلاف على
أيوب
أخبرنا محمد
بن إسماعيل بن
إبراهيم قال
ثنا يزيد قال
أنا حماد بن
سلمة عن أيوب
عن عكرمة عن
بن عباس عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم قال إذا
أصاب المكاتب
حدا أو ميراثا
ورث بحساب ما
عتق منه وأقيم
عليه الحد
بحساب ما عتق
منه
[-: 5002 :-] ibn
Abbas'ın bildirdiğine göre Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) :
"Mukatebeli köle haddi (şeri cezayı) gerektiren bir suç işlediğinde veya
birine varis olduğımda, anlaşma bedelinden ödediği miktar oranınca (hür gibi)
mirastan pay alır. Yine anlaşma bedelinden ödediği miktar oranında (hür gibi)
cezasını çeker" buyurdu.
Tuhfe: 5993.
أخبرنا محمد
بن عبد الله
بن المبارك
قال ثنا أبو
هشام قال ثنا
وهيب عن أيوب
عن عكرمة عن
علي عن النبي
صلى الله عليه
وسلم قال يؤدي
المكاتب بقدر
ما أدى
[-: 5003 :-] Hz. Ali,
Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem)'den: "Mukatebeli köle, anlaşma
bedelinden ödediği miktar oranınca hür diyeti öder" buyurduğunu bildirir.
Tuhfe: 10244.
Diğer tahric: Beyhaki
(10/325,326) ve Ahmed, Müsned (723)
أخبرنا
زكريا بن يحيى
قال ثنا إسحاق
قال ثنا إسماعيل
بن علية عن
أيوب عن عكرمة
عن علي مثله
ولم يرفعه
[-: 5004 :-] İsmail b.
Uleyye de, Eyyub-ikrime-Hz. Ali kanalıyla benzerini Nebi (sallallahu aleyhi ve
sellem)'e dayandırmadan zikreder.
Tuhfe: 10244.
Bir öncesinde merfu
olarak geldi.
أخبرني أبو
بكر بن علي
المروزي قال
ثنا عبيد الله
القواريري
قال ثنا حماد
عن أيوب عن
عكرمة أن
مكاتبا قتل
على عهد النبي
صلى الله عليه
وسلم وقد أدى
طائفة فأمر أن
يؤدي ما أدى
منه دية الحر
ومالا دية
المملوك
[-: 5005 :-] ikrime'nin
bildirdiğine göre mukatebe bedelinden bir kısmını ödemiş olan kölenin biri Nebi
(sallallahu aleyhi ve sellem)'in zamanında öldürülünce, Allah Resulü
(sallallahu aleyhi ve sellem) efendisine, anlaşma bedelinden ödediği miktar
oranınca hür diyetiı kalan miktar oranınca da köle diyeti ödenmesine hükmetti.
Tuhfe: 5993, 19106.
5000. hadiste mevsul
olarak geçti.
ذكر
الاختلاف على
علي في
المكاتب يؤدي
بعض كتابته
أخبرنا حميد
بن مسعدة قال
ثنا سفيان عن
خالد عن عكرمة
عن علي قال
إذا أدى النصف
فهو غريم
[-: 5006 :-] ikrime,
Hz. Ali'nin: "Mukatebeli köle şayet anlaşma bedelinin yarısını ödemişse,
artık köle olmaktan çıkıp efendisine borçlu konumuna gelmiştir" dediğini
bildirir.
Tuhfe: 10244 .
5003. hadiste merfu
olarak geçti.
أخبرنا عمرو
بن زرارة
النيسابوري
قال أنا بن أبي
زائدة قال أنا
الحجاج عن
عمرو بن شعيب
عن أبيه عن
جده قال قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم أيما عبد
كوتب على مائة
وقية فأداها
إلا عشر أواق
ثم نجز فهو
رقيق
[-: 5007 :-] Amr b.
Şuayb, babasından, o da dedesinden, Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem)'in:
"Bir köleyle yüz
ukiyye üzerinden mukatebe yapıldığı zaman, köle doksan ukiyyeyi ödeyip de on
ukiyyeyi ödemekte aciz kalırsa (anlaşma bozulur ve) köleliğine döner"
buyurduğunu bildirir.
Tuhfe: 8673 .
Diğer tahric: Ebu
Davud (3926, 3927), İbn Mace (2519), Tirmizi (1260) ve Ahmed, Müsned (6666)
أخبرنا أبو
داود قال ثنا
أبو الوليد
قال ثنا همام
عن العلاء
الجريري عن
عمرو بن شعيب
عن أبيه عن
جده قال قال
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
أيما عبد كاتب
على مائة
دينار وأداها
إلا عشرة
دنانير فهو
عبد وأيما عبد
كاتب على مائة
وقية فأداها
إلا عشر أواق فهو
عبد العلاء
الجريري كذا
قال
[-: 5008 :-] Amr b.
Şuayb, babasından, o da dedesinden, Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem)'in:
"Bir köleyle yüz
dinar üzerinden mukatebe yapıldığı zaman, köle doksan dinarı ödeyip de on dinarı
ödemekte aciz kalırsa (anlaşma bozulur ve) köleliğine döner. Yine bir köleyle
yüz ukiyye üzerinden mukatebe yapıldığı zaman, köle doksan ukiyyeyi ödeyip de
on ukiyyeyi ödemekte aciz kalırsa (anlaşma bozulur ve) köle olarak kalır"
buyurduğunu bildirir.
Tuhfe: 8725, 8772.
أخبرني عمرو
بن عثمان بن
سعيد قال ثنا
الوليد عن بن
جريج قال
أخبرني عطاء
عن عبد الله
بن عمر قال يا
رسول الله إنا
نسمع منك
أحاديثا فتأذن
لنا أن نكتبها
قال نعم فكان
أول ما كتب
كتاب النبي
صلى الله عليه
وسلم إلى أهل
مكة لا يجوز
شرطان في بيع
واحد ولا بيع
وسلف جميعا
ولا بيع ما لم
يضمن ومن كان
مكاتبا على
مائة درهم
فقضاها إلا عشرة
دراهم فهو عبد
أو على مائة
وقية فقضاها
إلا وقيتين
فهو عبد
[-: 5009 :-] Abdullah
b. Amr'ın bildirdiğine göre Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem): "Bir
köleyle yüz ukiyye üzerinden mukatebe yapıldığı zaman, köle doksan ukiyyeyi
ödeyip de on ukiyyeyi ödemekte aciz kalırsa (anlaşma bozulur ve) köle olarak
kalır. Yine bir köleyle yüz dinar üzerinden mukatebe yapıldığı zaman, köle
doksan dinan ödeyip de on dinan ödemekte aciz kalırsa (anlaşma bozulur ve)
köleliğine döner" buyurdu.
Tuhfe: 8725.
[-: 5010 :-] ibn Cüreyc der ki:
Abdullah b. Amr: "Ya Resulalıah! Senden işittiğimiz sözleri yazmamıza izin
verir misin?" diye sorunca, Allah Resulü (sallallahu aleyhi ve sellem):
"Yazabilirsiniz" karşılığını verdi. Bunun üzerine Nebi (sallallahu
aleyhi ve sellem)'in sözlerinden ilk kayda geçen, Mekke ahalisine yazdığı bir
mektup oldu ki içinde şöyle yazıyordu: "Bir satış muamelesinde iki şart,
aynı anda bir malın hem satılması, hem de ödünç verilmesi ve teslim alınmamış
bir malın satışı geçerli değildir. Köle yüz dirhem üzerinden mukatebe yapmışsa,
ancak doksan dirhemini ödeyip on dirhemini ödemede aciz kalmışsa, köle olarak kalır.
Aynı şekilde yüz ukiyye üzerinden mukatebe yapmışsa, ancak doksan ukiyyesini
ödeyip on ukiyyesini ödemede aciz kalmışsa, köle olarak kalır. "
Tuhfe: 8885.
Diğer tahric: Ebu
Davud (3646), Ahmed, Müsned (6510) ve İbn Hibban (4321)